ยาหยอดตาคอร์ติโคสเตียรอยด์

ยาหยอดตาคอร์ติโคสเตียรอยด์

เป็นยาหยอดตาที่มีคอร์ติโคสเตียรอยด์เป็นส่วนประกอบ ซึ่งจะออกฤทธิ์ลดการอักเสบที่ตา มีทั้งชนิดที่มีเพียงคอร์ติโคสเตียรอยด์ตัวเดียว และชนิดที่มีตัวยาสำคัญ อื่นๆร่วมด้วย

ข้อบ่งใช้

ยาหยอดตาคอร์ติโคสเตียรอยด์ นั้นมีฤทธิ์ในการต้านการอักเสบจากการแพ้ โดยการให้ยาทางเยื่อตาขาวนั้น สามารถต้านการอักเสบที่เกิดขึ้นที่หนังตา ลูกตา เยื่อตาขาว กระจกตา เปลือกตา ม่านตา ยาสามารถต้านการอักเสบจากสาเหตุอื่น เช่น ความร้อน รังสี สารเคมี ป้องกันการอักเสบภายหลังการผ่าตัด ป้องกันการเกิดรอยแผลเป็น

ยาหยอดตาคอร์ติโคสเตียรอยด์ไม่ใช่ยาที่ใช้ในการรักษาโรคให้หายขาด แต่เป็นเพียงการลดการอักเสบ ดังนั้นจำเป็นต้องหยุดยาทันทีที่อาการอักเสบหาย หรือตามที่แพทย์สั่ง ไม่ควรซื้อยามาหยอดเอง โดยทั่วไปยาจะไม่ถูกดูดซึมทั่วร่างกาย จึงไม่พบอาการไม่พึงประสงค์รุนแรงของยาต่อระบบต่างๆ ภายในร่างกาย แต่หากมีการใช้เฉพาะที่เป็นระยะเวลานานๆ ก็อาจส่งผลต่อการเกิดอาการไม่พึงประสงค์ได้

อาการไม่พึงประสงค์

• ความดันลูกตาเพิ่มสูงขึ้น โดยขึ้นอยู่กับชนิดของยา ความเข้มข้น ระยะเวลาการใช้ยา
• อาการแสบ ระคายเคืองตา
• ผลต่อระบบในร่างกาย อื่นๆ ได้แก่ อาการปวดศีรษะ ความดันโลหิตลดลง ความผิดปกติของการรับรส เยื่อบุจมูกอักเสบ คออักเสบ 

รูปแบบผลิตภัณฑ์ที่มีจำหน่าย

FML (Fluorometholone)

FLAREX (Fluorometholone)

INF OPH (Prednisolone)

CD OPH (Chloramphenicol + Dexamethasone)

DEX OPH  (Dexamethasone + Neomycin)

TOBRADEX ED  (Tobramycin + Dexamethasone)

TOBRADEX EO (Tobramycin + Dexamethasone)

ALREX (Loteprednol 0.2%)

EXOPRED (Prednisolone + Ofloxacin)

LOTEMAX (Loteprednol 0.5%)

VIGADEXA (Moxifloxacin + Dexamethasone)

ZYLET (Loteprednol + Tobramycin)

น้ำตาเทียม แนทเทียร์

น้ำตาเทียม แนทเทียร์

แนทเทียร์ ใช้เป็นน้ำตาเทียมช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นให้กับดวงตา
ส่วนประกอบ  ไฮดรอกซี่โพรพริล เมทิลเซลลูโลส 0.3 %
ราคา 71 บาท (มิ.ย.2557) เป็นยาในบัญชียาหลักแห่งชาติ
ข้อบ่งใช้   

• ใช้สำหรับบรรเทาอาการระคายเคืองของตาซึ่งเกิดจากลม แสงแดด หรือสารระคายเคืองอื่นๆ
• ใช้ป้องกันการระคายเคืองของตา หรือบรรเทาอาการตาแห้ง
• ใช้บรรเทาอาการระคายเคืองของตา ในผู้ที่สวมคอนแทคเลนส์ และผู้ที่จ้องมองจอคอมพิวเตอร์ หรืออ่านหนังสือเป็นเวลานานๆ

ขนาดและวิธีใช้

• หยอดตาครั้งละ 1-2 หยด วันละ 2-3 ครั้ง หรือเมื่อรู้สึกเคืองตา (ขณะหยอดตา ระวังอย่าให้ปลายขวดถูกกับตา)
• หยอดยา  2-3 หยดบนคอนแทคเลนส์ก่อนใส่เลนส์เข้าตาเพื่อลดอาการระคายเคืองจากคอนแทคเลนส์

ข้อห้ามใช้    ห้ามใช้ในผู้ที่แพ้ยาหรือส่วนประกอบของยานี้

ข้อควรระวัง

• ควรทิ้งน้ำยาที่เหลือไป หลังจากเปิดขวดใช้แล้ว 1 เดือน ห้ามใช้หลังวันหมดอายุ
• หลังการใช้ยา ควรปิดขวดให้สนิท และเก็บขวดยาที่อุณหภูมิไม่เกิน 30 องศาเซลเซียส
• อย่าให้ปลายขวดถูกต้องกับสิ่งอื่น ซึ่งรวมถึงตาด้วย เพราะอาจทำให้เกิดการปนเปื้อนของยา
• ก่อนใช้ยา ควรปรึกษาผู้เชี่ยวชาญทางตา

คำเตือน

• เก็บยาให้ห่างจากเด็ก
• กรณีที่ใส่คอนแทคเลนส์ หากมีความรู้สึกไม่สบายตา หรือระคายเคืองตาเป็นเวลานานให้ถอดคอนแทคเลนส์ออก หยุดใช้ยา และปรึกษาแพทย์

อาการไม่พึงประสงค์

• หลังหยอดยาอาจมีอาการแสบตา แพ้ หรือตาแดง หากมีอาการดังกล่าวให้หยุดใช้ยาและปรึกษาแพทย์

การเก็บรักษา เก็บที่อุณหภูมิไม่เกิน 30 องศาเซลเซียส

วิธีเปิดใช้ 
แนทเทียร์ผลิตด้วยเทคโนโลยี การขึ้นรูปขวด บรรจุน้ำยา และปิดผนึกขวดในขั้นตอนเดียว ทำให้ขวดบรรจุยาปิดสนิท ไม่มีช่องเปิด เพื่อความมั่นใจในความสะอาด และปราศจากเชื้อ การเปิดใช้ครั้งแรกควรปฏิบัติดังนี้

โรคจุดภาพชัดของจอตาเสื่อม

โรคจุดภาพชัดของจอตาเสื่อม (Macula disease)

ตาของเรามีส่วนรับภาพที่เรียกว่า จอประสาทตา หรือ จอตา ที่ทำหน้าที่รับสัญญาณแสงเพื่อส่งผ่านไปแปลง เป็นภาพที่สมอง บริเวณจอตานี้มีจุดรับภาพที่ควบคุมความชัดของจุดกลางภาพ เรียกว่า  จุดภาพชัดของจอตา  (Macula)

หากมีความผิดปกติเกิดขึ้นกับจุดภาพชัดจอตา จะส่งผลให้การมองภาพส่วนกลางไม่ชัด คล้ายกับมีจุดดำบังตรงกลาง หรือเห็นภาพบิดเบี้ยวไป

โรคที่เกี่ยวกับจุดภาพชัดบนจอตาเสื่อม

1.      โรคจุดภาพชัดบนจอตาเสื่อมในผู้สูงอายุชนิดที่มีหลอดเลือดงอกผิดปกติ (AMD) มีสาเหตุจากความผิดปกติของเส้นเลือดฝอยในตาที่งอกขึ้นมาใหม่ ซึ่งจะเปราะบางและเกิดการรั่วซึมได้ ทำให้จุดภาพชัดบวม มองเห็นภาพบิดเบี้ยว และสูญเสียการมองเห็นในส่วนกลางในที่สุด

2.      โรคจุดภาพชัดบวมน้ำจากโรคเบาหวาน (DME)

การรักษา

1.      การรักษาด้วยแสงเลเซอร์

2.      การฉีดยาเข้าวุ้นลูกตา

การฉีดยาเข้าวุ้นตา ยาที่ใช้ฉีดนี้มีคุณสมบัติยังยั้งการสร้างสารที่กระตุ้นให้เกิดเส้นเลือดที่งอกผิดปกติ 

ยาที่ใช้ฉีดเข้าวุ้นตาที่มีในโรงพยาบาลเมตตาประชารักษ์(วัดไร่ขิง) ได้แก่ 

• bevacizumab (Avastin®) ราคา 500 บาทต่อเข็ม , 
• ranibizumab (Lucentis®) ราคา 50,092 บาท (28 เม.ย. 57) 

ยาทั้งสองชนิดผลิตจากบริษัทเดียวกัน มีลักษณะการออกฤทธิ์ที่คล้ายคลึงกัน แตกต่างกันที่การขึ้นทะเบียนด้วยข้อบ่งใช้ที่แตกต่างกัน และมีราคาแตกต่างกัน

คณะกรรมการพัฒนาบัญชียาหลักได้พิจารณา bevacizumab (Avastin®) ขึ้นทะเบียนในบัญชียาหลักแห่งชาติ     บัญชี จ(2) หรือบัญชีรายการยาสำหรับผู้ป่วยที่มีความจำเป็นเฉพาะ ทำให้ผู้ป่วยมีทางเลือกในการรักษามากขึ้น

สำหรับผู้ป่วยโรงพยาบาลเมตตาประชารักษ์(วัดไร่ขิง) สามารถรักษาได้ตามสิทธิ์การรักษา โดยหากแพทย์ระบุข้อบ่งชี้ตามที่คณะกรรมการบัญชียาหลักกำหนด ก็สามารถเบิกได้

อ้างอิง จุลสารโครงการประเมินเทคโนโลยีและนโยบายด้านสุขภาพ ปีที่ 5 ฉบับที่ 17 กรกฏาคม-กันยายน 2555

ยาหยอดขยายม่านตาคืออะไร

ยาหยอดขยายม่านตาคืออะไร

ยาหยอดขยายม่านตาคืออะไร คือยาหยอดที่มีตัวยาที่ไปทำให้รูม่านตาขยาย แบ่งเป็น 2 ชนิด

·       ยาออกฤทธิ์กระตุ้นซิมพาเทติก ยาทำให้กล้ามเนื้อขยายรูม่านตาทำงาน รูม่านตาจึงขยายออก ใช้สำหรับขยายรูม่านตาเพื่อตรวจจอประสาทตา หรือเตรียมการผ่าตัดภายในลูกตา ต้องระวังในผู้ป่วยที่มีช่องหน้าลูกตาแคบ เพราะอาจทำให้เกิดต้อหินเฉียบพลันได้

ผลข้างเคียง มีฤทธิ์หดหลอดเลือดทำให้ความดันเลือดสูง ใจสั่น หัวใจเต้นเร็ว ไม่ควรใช้ในทารกแรกเกิด ผู้ป่วยโรคหัวใจ ยาที่ใช้บ่อยคือ Phenylephrine ในผู้ใหญ่ใช้ยาขนาด 10% สำหรับเด็กใช้ขนาด 2.5% เริ่มออกฤทธิ์หลังหยอดยา 30 นาที มีฤทธิ์อยู่นาน 2-3 ชั่วโมง มักใช้ร่วมกับยาขยายม่านตาอีกกลุ่ม เพื่อเสริมฤทธิ์ในการขยายรูม่านตา

·       ยาในกลุ่มที่มีฤทธิ์ยังยั้งพาราซิมพาเทติก ทำให้เกิดการคลายตัวของกล้ามเนื้อหดรูม่านตา รูม่านตาจึงขยายออก มีประโยชน์ในการตรวจจอประสาทตา และเตรียมผ่าตัดภายในลูกตา นอกจากนี้ยายังมีฤทธิ์ทำให้กล้ามเนื้อซิลเลียลีคลายตัว ผลคือเลนส์ตาไม่สามารถปรับสภาพได้ จึงใช้เมื่อจะวัดแว่นตาในเด็กเล็ก และใช้เพื่อลดการหดเกร็งของกล้ามเนื้อซิลเลียลีในการรักษาการอักเสบของยูเวีย ยากลุ่มนี้มักใช้หยอดเป็นระยะๆจนได้ฤทธิ์ตามที่ต้องการและมักทำให้แสบตา โดยอาจหยอดยาชานำก่อนเพื่อลดการระคายเคืองตา และจะช่วยให้ยาดูดซึมเข้าตาได้ง่ายขึ้น

ผลข้างเคียงที่ต้องระวังคือ อาจทำให้เกิดต้อหินมุมปิดชนิดเฉียบพลัน โดยเฉพาะในผู้ที่มีมุมช่องหน้าลูกตาแคบ ยาในกลุ่มนี้ได้แก่

1.      Atropine Sulfate ชนิด 0.5% , 1% ยาเริ่มออกฤทธิ์ภายใน 30 นาทีและมีฤทธิ์อยู่ประมาณ 2 สัปดาห์ แต่ถ้าใช้ในการรักษายูเวียอักเสบ ต้องหยอดตาวันละ 2-3 ครั้ง จึงจะได้ผลตามต้องการ นิยมใช้เพื่อวัดแว่นตาในเด็กเล็ก เพราะมีผลยับยั้งการหดตัวของกล้ามเนื้อซิลเลียลีได้มากที่สุด โดยให้หยอดตาขนาด 0.5%  วันละ 2-3 ครั้ง ก่อนวัดแว่นตา 3 วัน และให้อีกครั้งในตอนเช้าของวันที่จะวัด  

ผลข้างเคียงของยาโดยเฉพาะในเด็ก คือ ทำให้คอแห้ง ผิวหนังแห้ง  ตัวแดง มีไข้ หัวใจเต้นเร็ว ควรแนะนำให้ผู้ปกครองกดหัวตาของเด็กเวลาใช้ยา เพื่อลดการดูดซึมของยาเข้าสู่ร่างกาย

2.      Cyclopentolate HCl 1% (Cyclogyl) เริ่มออกฤทธิ์ 30 นาทีหลังหยอดตา และคงฤทธิ์อยู่ประมาณ 24 ชั่วโมง อาจมีผลข้างเคียงถ้าใช้กับผู้ป่วยเด็ก คือทำให้มีอาการสับสน เห็นภาพหลอน เดินเซ พูดไม่ชัด

3.      Tropicamide 1% (Mydriacyl) เริ่มออกฤทธิ์ประมาณ 30 นาทีหลังหยอดตา และหมดฤทธิ์ภายใน 5-6 ชั่วโมง เหมาะสำหรับขยายรูม่านตาเพื่อการตรวจจอประสาทตา เพราะหมดฤทธิ์เร็วกว่ายาชนิดอื่นๆ นิยมใช้ร่วมกับ Phenylephrine ในการขยายรูม่านตาเพื่อเตรียมก่อนการผ่าตัดต้อกระจก